Muziek en prestatieangst

Gister las ik een commentaar van Jan Kortie op een artikel in de Volkskrant.

De titel was: ‘muziek wil leven.’ Hier kun je het lezen.

Met zo’n titel heb je mijn aandacht, dat vind ik namelijk ook.

Ben te vaak geweest naar perfecte concerten die dodelijk saai waren, omdat de muziek niet leefde.

Het artikel ging over musici met podiumangst. Dat zijn er veel en het is toch treurig dat begaafde, gevoelige, kundige musici, jong en oud,  bang zijn op een podium, medicijnen slikken en niet kunnen laten horen wat ze in huis hebben op een ontspannen manier. Hoe hebben we dit zo kunnen ontwikkelen, in onze prestatiegerichte cultuur?

Getalenteerde mensen die niet in staat zijn vanuit het hart, de ziel te musiceren. Bang om fouten te maken, bang dat mensen het niet mooi vinden, bang om zichzelf bloot te geven in de muziek voor een zaal onbekenden. Die op de planken anders gaan spelen dan ze gewend zijn en schrikken van hun eigen geluid: zo ken je je eigen toon niet.

Nee, dat klopt. Door angst wordt je toon en je expressie vlak. Moeten presteren en vrijuit musiceren is een slechte combinatie.

Laten we dan maar eerst iets rechtzetten: muziek maken gaat niet over iets presteren.

Jan Kortie zei het heel mooi:

Muziek is nooit op de eerste plaats bedoeld geweest om een prestatie te leveren. Muziek is bedoeld om je aan over te geven, te spelen, te vieren, te troosten, te verbinden, te genieten.
En ja, daar kom je als musicus natuurlijk van alles in tegen: vreugde en verlangen, maar ook pijn en angst. Daarin valt veel te leren, en dat vraagt tijd en ervaring. Daar loop je soms in vast, dat is eigenlijk heel normaal
.’

Misschien is het tijd om terug te gaan naar de werkelijke aard van muziek en datgene wat daar niet mee in overeenstemming is te elimineren.

Zodat je vrij bent als musicus te spelen met hart en ziel.

vrijuit muziek maken
‘mijn bass’

nieuwjaarswens 2019

De afgelopen maanden hing er buiten de deur van mijn lesruimte een poster met de uitnodiging om daar op te schrijven wat muziek is, voor jou.

Er is aardig wat op geschreven en het is nu vol. Heel inspirerend om erop te lezen wat muziek betekent voor mensen. Zo divers en kleurrijk.

De meeste quotes heb ik verwerkt in een muzikale nieuwjaarswens.

 Die kun je hier zien en horen.

muzikale nieuwjaarswens 2019

En je kunt je, als je toch daar bent, abonneren op mijn muzinmuziek-kanaal, wanneer je op de hoogte wil blijven van mijn muzikale en/of educatieve bijdragen.

De afgelopen maanden heb ik, naast de gitaarlessen ook workshops in de vorm van open podia gegeven om zonder angst te presenteren/ op te treden.
Die hadden een positief effect op de deelnemers: het opbouwen van zelfvertrouwen door de oefeningen, het ervaren dat het kan: zonder trillende vingers spelen en nog veel meer.

Fantastisch om te zien hoe het werkt, met betrekkelijk eenvoudige middelen.
Ik ga er in het nieuwe jaar dan ook mee door. Elke maand een sessie waar je je apart voor kunt inschrijven.

Kijk hier voor meer info en data en meld je aan of neem contact met mij op, als je wel wat training en zelfvertrouwen kunt gebruiken wanneer je optreed en/of een presentatie houdt.

Voor nu wens ik je een heel goede jaarwisseling, een gezond, speels, muzikaal en gelukkig 2019 en tot een volgende keer,

Optreden is een daad van moed

ruimte

Of dat optreden nu helemaal lukt of niet.

Als je optreed dan ben jij degene die iets doet en is het publiek degene die luistert.

Jij hebt gekozen wat je gaat spelen of vertellen of doen, de mensen op de publieksstoelen luisteren.

Ze zitten daar niet voor niets. Ze willen iets horen, van jou. 

Als jij begint, begint er bij hen onmiddellijk iets te bewegen: of ze zijn geraakt, of geïrriteerd, of ze vinden het matig, of geweldig, of ze zijn teleurgesteld.

Wat er bij het publiek gebeurt, daar kan jij iets, maar niet alles aan doen.

Wat je wel kunt doen is je goed voorbereiden, helemaal achter staan wat je doet,  weten hoe je je publiek kunt mee laten bewegen met jou en vervolgens het in het moment laten zijn. 

Dan ligt het bij je publiek.

Die vindt er iets van. Wat? Geen idee. Dat hoor je later, of niet.

Lovende woorden en enthousiasme zijn fijn.

Kritiek aanhoren is moeilijk, vooral wanneer je met hart en ziel ergens aan gewerkt hebt en het is gewoon ‘jij’ die in die muziek, die presentatie zit. Vooral vlak na een presentatie kan je nog niet veel verdragen.

Wat gebeurt er als je kritiek krijgt? Word je er boos van, verdrietig, voel je je tekort schieten, denk je dat je mislukt bent of denk je: ‘tja, dat is ook een mening’?

Accepteren dat de luisteraar daar ook maar zit met zijn of haar verhaal, verwachtingen, wensen, niet onbevooroordeeld kan luisteren is een ultieme wijsheid die op het moment dat je kritiek krijgt vaak niet thuis is. Maar het is meer waar dan aan jezelf gaan twijfelen wanneer je zojuist een prima prestatie hebt neergezet. Een daad van moed.

Hoe ga jij om met kritiek?

Podiumangst is niet raar

Podiumangst is heel normaal.

podiumangst

Een podium, zoals we dat in onze cultuur vormgeven,  is een onnatuurlijk fenomeen en

de meeste mensen staan er te weinig en te kort op om zich comfortabel te kunnen voelen op die plek terwijl er zoveel ogen op je gericht zijn.

Laat je niet aanpraten, of ga niet denken dat podiumangst iets raars is. Iets voor losers, of dat je er alleen in staat.

Dit zei ik onlangs tijdens een netwerkbijeenkomst van cultureel Delft.

Naast mij stond een theaterman, die al 38 jaar in het vak zit en helemaal geen last meer heeft van podiumangst driftig mee te knikken. Duidelijk een mee-eens geval.

Op een podium staan, daar moet je aan wennen.

Maar meestal heb je daar geen gelegenheid toe en moet je dat zonder veel voorbereiding opeens gaan doen. En dan is je optreden ook nog eens kort.

Of je systeem raakt, vanuit ervaring geboren, onmiddellijk in een stress wanneer je iets moet doen op een podium. Ook niet raar, eigenlijk een heel gezonde reactie.

Daarom organiseer ik elke maand een open podium/workshop.

Om te leren om te gaan met dit onnatuurlijke fenomeen: podium. Voor jou, wanneer de angst  niet vanzelf over gaat door ervaring, of wanneer je te weinig gelegenheid hebt ervaring op te doen.  Je kunt meedoen wanneer het jou uitkomt.

Heel simpel en uitermate doeltreffend. Hier in Delft.  Of, op locatie elders, wanneer je me uitnodigt.

Want, hoe natuurlijk ook, die podiumangst, het is een rotgevoel en verpest je plezier in je muziek en je verhaal te laten horen op een podium. 

Het podium is een plek waarop je je gelukkig zou kunnen voelen en ik ben ervan overtuigd dat dat voor iedereen is weggelegd, mits je daar aan gaat werken. 

Geef je op voor één van de open podia/ workshops of neem even contact met mij op.

Wel of geen podiumangst

 ‘Podiumangst maakt me onzeker, omdat ik niet weet of die angst nu wel of niet komt. Het is niet te voorspellen. Het is de vraag of en wanneer het komt’

Herken je dit?

Geen optreden is hetzelfde.

Wat de ene keer goed gaat, kan de volgende keer helemaal mis gaan. Spelen of spreken voor publiek is iets wat je telkens weer opnieuw doet, in het moment. Het is geen film die je afdraait, een mp3 die je hoort.

Optreden in het hier en nu

Omdat spelen voor publiek altijd in het moment plaatsvindt, geen moment hetzelfde is en je op een aantal factoren geen invloed hebt, is het handig je zekerheid in jezelf te zoeken en je zo min mogelijk afhankelijk te maken van de omstandigheden.

Zoek je zekerheid in jezelf

Ik geef je een paar tips:

  1. Zorg dat je uitgerust bent. Als je moe bent heb je meer kans om overweldigd te worden door de omstandigheden en is het moeilijk jezelf stevig te voelen op een podium waardoor onzekerheid en angst eerder kunnen toeslaan.
  2. Ga ervan uit dat er dingen anders zijn dan je verwacht. Misschien klinkt de zaal anders en schrik je daar eerst van. Neem het waar en speel gewoon door. Of je maakt een paar fouten. De wereld vergaat er niet door, laat je niet meeslepen door paniek, maar richt je op je muziek en speel.
  3. Als je lijdt aan twijfel over je muzikale prestaties: spreek die gedachten aan en stuur ze weg, voor nu. Na het optreden kunnen ze met je filosoferen en op waarheid toetsen, maar nu even niet. Je gaat nl spelen.
  4. Als je bang bent voor het publiek: stel je voor dat op de voorste rij de allerliefste persoon zit die je kent en speel voor hem/haar. Of roep in gedachten mensen die achter je staan op om je te steunen. Zeg: ‘kom, ik heb je hulp nodig, geef me een steuntje in de rug.’(dit is ook de betekenis van de song: ‘you’ve got a friend’).
  5. Neem een symbool mee dat je helpt je goed te voelen. Wat dat is, is heel persoonlijk. Het kan een sieraad zijn, een steen, een bepaald kledingstuk of een tekst die je in je zak steekt. Voor de tenor Pavarotti was dat een witte zakdoek.

Ga vooral door met muziek maken, optreden/ spelen voor anderen en maak hen blij met jouw muziek!

Muzikale groet,

 

 

 

 

 

Op de hoogte blijven van updates? schrijf je hier in: